Theo Khoản 1 Điều 3 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2019: “Thị thực là loại giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp, cho phép người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam”. Do đó, người nước ngoài muốn nhập cảnh vào Việt Nam thì trước hết phải thực hiện thủ tục xin cấp thị thực.
Để được cấp thị thực, người nước ngoài phải đáp ứng các điều kiện theo quy định pháp luật Việt Nam. Cụ thể là tại Điều 10 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014, sửa đổi, bổ sung 2019:
“Điều 10. Điều kiện cấp thị thực
1. Có hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế.
2. Có cơ quan, tổ chức, cá nhân tại Việt Nam mời, bảo lãnh, trừ trường hợp quy định tại Điều 16a, Điều 16b và khoản 3 Điều 17[1] của Luật Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014, sửa đổi, bổ sung 2019.
3. Không thuộc các trường hợp chưa cho nhập cảnh.
4. Phải có giấy tờ chứng minh mục đích nhập cảnh đối với các trường hợp:
- Người nước ngoài vào đầu tư phải có giấy tờ chứng minh việc đầu tư tại Việt Nam theo quy định của Luật đầu tư ;
- Người nước ngoài hành nghề luật sư tại Việt Nam phải có giấy phép hành nghề theo quy định của Luật luật sư ;
- Người nước ngoài vào lao động phải có giấy phép lao động theo quy định của Bộ luật lao động;
- Người nước ngoài vào học tập phải có văn bản tiếp nhận của nhà trường hoặc cơ sở giáo dục của Việt Nam.”
Tuy nhiên, nếu người nước ngoài thuộc các trường hợp quy định tại Điều 12 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014, sửa đổi, bổ sung 2019 có thể nhập cảnh vào Việt Nam mà không cần phải xin thị thực (miễn thị thực).
“Điều 12. Các trường hợp được miễn thị thực
- Theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
- Sử dụng thẻ thường trú, thẻ tạm trú theo quy định.
- Vào khu kinh tế cửa khẩu, đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.
3.a Vào khu kinh tế ven biển do Chính phủ quyết định khi đáp ứng đủ các điều kiện: có sân bay quốc tế; có không gian riêng biệt; có ranh giới địa lý xác định, cách biệt với đất liền; phù hợp với chính sách phát triển kinh tế – xã hội và không làm phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam.
- Theo quy định về đơn phương miễn thị thực tại Luật này.
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài có hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp và người nước ngoài là vợ, chồng, con của họ; người nước ngoài là vợ, chồng, con của công dân Việt Nam được miễn thị thực theo quy định của Chính phủ.
Người nước ngoài muốn nhập cảnh vào Việt Nam phải đáp ứng đủ điều kiện nêu trên để xin cấp thị thực.
Trường hợp miễn thị thực đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài và người nước ngoài là vợ, chồng, con của người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc của công dân Việt Nam thì điều kiện và thủ tục cấp giấy miễn thị thực được hướng dẫn theo Nghị định 82/2015/NĐ-CP.
Đối với các trường hợp khác, người nước ngoài cần xuất trình giấy tờ chứng minh đáp ứng đầy đủ các điều kiện miễn thị thực được quy định tại Điều 20, 21 Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014, sửa đổi, bổ sung 2019. Nếu không đáp ứng các điều kiện này, người nước ngoài phải có thị thực để nhập cảnh Việt Nam.
[1] Các trường hợp theo Điều 16a, Điều 16b và khoản 3 Điều 17 bao gồm: Cấp thị thực điện tử theo đề nghị của người nước ngoài; Cấp thị thực điện tử theo đề nghị của cơ quan, tổ chức; và Người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền cấp thị thực của Việt Nam ở nước ngoài cấp thị thực có giá trị không quá 30 ngày cho người nước ngoài có nhu cầu nhập cảnh Việt Nam khảo sát thị trường, du lịch, thăm người thân, chữa bệnh thuộc các trường hợp như người có quan hệ công tác với cơ quan có thẩm quyền cấp thị thực Việt Nam ở nước ngoài và vợ, chồng, con của họ hoặc người có văn bản đề nghị của cơ quan có thẩm quyền Bộ Ngoại giao nước sở tại; hoặc Người có công hàm bảo lãnh của cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự các nước đặt tại nước sở tại.